Rozpoznawanie i profilaktyka wad postawy u dzieci

           W ostatnim czasie drastycznie wzrasta ilość dzieci z wadami postawy. Coraz częściej pojawiają  się one  już u dzieci w wieku przedszkolnym.            Czy zagrożenie wadami postawy, które powstają w dużym stopniu dzięki złemu stylowi życia, jaki wiodą dorośli, a przy nich dzieci ( m.in. wielogodzinne przesiadywanie przed telewizorem, komputerem, w złych pozycjach, przy niedostosowanych do wzrostu biurkach, krzesłach; brak ruchu na świeżym powietrzu) jest rzeczywiście tak duże? Odpowiedź jest twierdząca. Długo utrzymywana zła pozycja ciała powoduje przykurcze pewnych grup mięśniowych i osłabienie innych. Powiedzenie dziecku „nie garb się”, na niewiele się zda, jeśli mięśnie odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowej postawy pracują źle. Praca nad nimi, to zadanie dla specjalistów oraz, po odpowiednim instruktażu, rodziców w domu. Obserwacje postawy ciała można rozpocząć od trzeciego roku życia dziecka i prowadzić nie rzadziej niż raz na pół roku do 18 lat.            Jak ocenić, czy nasze dziecko ma prawidłową czy wadliwą postawę ciała? Otóż należy dobrze przyjrzeć się jego wyglądowi zewnętrznemu. Ustawmy dziecko przed sobą, w dobrze oświetlonym miejscu, najlepiej przy świetle dziennym. Dziecko musi być bez obuwia i rozebrane do majteczek. Spróbujmy odwrócić jego uwagę  od tego, że chcemy zbadać jego postawę. Można kazać mu przejść po pokoju i już w tym momencie obserwować jak stawia stopy, czy sylwetka ciała jest wyprostowana, czy głowa i ramiona nie pochylają się do przodu a brzuch nie jest nazbyt wypięty. Na początku dziecko chcąc dobrze się zaprezentować, będzie przyjmowało pozycję nienaturalną dla siebie. Ale po kilku minutach, zapomni o zabieganiu o efekt. Wtedy możemy przystąpić do oceny kilku charakterystycznych miejsc, których wygląd może być sygnałem do wizyty u lekarza. A zatem na co zwrócić szczególną uwagę: 1.    W pozycji przodem do nas, spójrzmy, czy ramiona dziecka są na tym samym poziomie, czy któreś nie jest wyżej. 2.    Przyjrzyjmy się, czy trójkąty talii tzn. przestrzenie pomiędzy luźno opuszczonymi ramionami na wysokości talii dziecka są tej samej wielkości. 3.    Zwróćmy uwagę na biodra, czy mają taki sam zarys i , czy są na tej samej wysokości po obu stronach ciała. 4.    Odwróćmy dziecko tyłem na siebie i przyjrzyjmy się łopatkom, czy ich dolne krawędzie są na tej samej wysokości i, czy nie odstają. 5.    Poprośmy dziecko, aby wykonało skłon do przodu z nisko opuszczoną głową i sprawdźmy czy nie ma różnicy w wysokości między prawą, a lewą stroną ciała. Następnie przy powolnym podnoszeniu się dziecka do pozycji stojącej, z głową cały czas opuszczoną w dół, obserwujmy czy obie strony pleców są na tej samej wysokości. 6.    Połóżmy dziecko na brzuchu z nogami ugiętymi pod kątem prostym i porównajmy, czy jego stopy są na tej samej wysokości. 7.    Następnie sprawdźmy, czy odległość między kostkami wewnętrznymi stóp, przy złączonych kolanach, nie jest większa niż 5 cm lub czy odległość między kolanami przy ich złączeniu  nie jest nadmierna. 8.    Na koniec przyjrzyjmy się stopom dziecka. U maluchów lub dzieci otyłych może utrzymywać się jeszcze warstwa podściółki tłuszczowej, ale u dzieci starszych wysklepienie stopy powinno być dobrze widoczne.  Ponadto obejrzyjmy pięty dziecka, czy ich środek pokrywa się z linią ścięgna Achillesa.          Jeśli stwierdzimy którąkolwiek nieprawidłowość lub inne niepokojące objawy, natychmiast udajmy się do lekarza. Tylko on może wykluczyć lub potwierdzić nasze obawy. W przypadku stwierdzenia wady postawy ważne jest umożliwienie dziecku uczestnictwa w zajęciach gimnastyki korekcyjnej pod okiem specjalistów oraz ćwiczenie wspólnie z dzieckiem w domu. Należy pamiętać, ze korekcja wad postawy to proces bardzo żmudny i przynoszący efekty tylko wtedy, gdy ćwiczenia wykonywane są poprawnie, bez pośpiechu i systematycznie.      Wychodząc jednak z założenia, ze lepiej zapobiegać niż leczyć,  konieczne jest przestrzeganie pewnych zasad profilaktyki wad postawy. A zatem należy: •    Dostarczać dzieciom na co dzień odpowiedniej porcji ruchu, tzn. spacery, bieganie, jazda rowerkiem, pływanie, wspólna gimnastyka najlepiej na świeżym powietrzu itd.... •     Od najmłodszych lat wyrabiać u dzieci nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała czyli głowa uniesiona, łopatki ściągnięte, wciągnięty brzuch, napięte pośladki. •    Ograniczyć długie przesiadywanie dziecka przed telewizorem czy komputerem - to najczęstsze przyczyny skrzywień kręgosłupa. •     Zlikwidować złe nawyki u dziecka: siedzenia z podwinięta nogą lub ,,kolanem przy brodzie” ( to popularna pozycja przy oglądaniu telewizji), rysowanie z jedną ręką opartą, a łokciem z drugiej strony wiszącym poza blatem itp. •     Dostosować meble (krzesło, stolik, łóżko) do potrzeb i możliwości fizjologicznych kręgosłupa dziecka. •    Zapewnić dziecku zdrowy sen tj. minimum 10-11 godz. na dobę. Łóżko powinno być stabilne o dość twardym materacu. Poduszka pod głowę winna mieć grubość jedynie taką , by wypełniać przestrzeń zawartą pomiędzy barkiem a uchem w pozycji leżenia na boku. •    Właściwie dobierać odzież i obuwie. Ubranie nie powinno być zbyt ciasne, by nie krępowało swobodnych ruchów dziecka. Buty powinny być dobrane do wielkości stopy. Ponadto podeszwa powinna być elastyczna, a cholewka usztywniona. Buty skoślawione lub po starszym bracie, nawet gdy są mało zniszczone, nie powinny być używane. •    Zapewnić odpowiednie żywienie - dietę bogatą w wapń i witaminy.    Spełnienie powyższych wymagań przyczyni się z pewnością do uniknięcia lub zminimalizowania przykrych konsekwencji dla naszych pociech w ich dojrzałym już życiu, a zawarte w tekście wskazówki, zwrócą uwagę rodziców na zjawisko wad postawy u dzieci, spowodują większą czujność i zmobilizują do ewentualnej wizyty u lekarza.